Cashel (Tipperary konderria)

Cashel (Tipperary konderria) Caiseal
Irlanda

Administrazioa
Estatua	Irlandako Errepublika
Probintzia	Munster
Konderria	Tipperary konderria
Postakodea	E25
Geografia
Koordenatuak	52°31′00″N 7°53′22″W / 52.516717°N 7.889428°W / 52.516717; -7.889428

Altuera	125 metro
Demografia
Biztanleria	4.422 (2016)
Bestelako informazioa

Cashel (irlanderaz, Caiseal Mumhan, esanahia Munsterreko Harrizko Gotorlekua), Irlandako Tipperaryko konderrian dagoen antzinako hiri historikoa da. Biztanleria, 4.051 pertsona, erdia inguru herrian bertan. Ondasunik ikusgarriena Cashelgo haitza (Rock of Cashel) ospetsua da.

Historia

Urrezko harana izena duen lautada oparoaren erdian kareharrizko harkaitz handia altxatzen da. Beronen gainean hainbat eraikinen aztarnak daude. V mendean Eóganachta leinuak hiriburua harkaitzaren ingurua eratu zuen eta hurrengo mendeetan Munsterreko hainbat erregek bertatik agindu zuten. 977an Dál gCais leinuak harkaitza eskuratu eta Brian Boru errege handia bertan koroatua izan zen. Honek harkaitza gotortu egin zuen berehala. 1101ean Brian Boruren biloba zen Muircheartach Ua Briain erregeak Limerickeko apezpikuari eman zion.

Henrike II.a Ingalaterrakoak 1172an sinodo bat antolatu zuen bertan Irlandako eliza Erromatar legeari estuago lot zekion aitzakiaz, benetako helburua irlandar kleroa kontrolatzea baitzen benetan.

1647an ingelesek herria erasotu eta sarraski handia egin zuten, 1000 soldadu katoliko eta zibil erailez, tartean apaizak ere bai.

Cashel eta Emlyko apezpikutza katolikoaren egoitza izan zen mendeetan zehar James Butler II (1774–91) apezpikuak Thurlesen egotea erabaki zuen arte. Bere ondorengoek ere han jarraitu zuten.

Ondasun nabarmenak

Cashelgo haitza (Rock of Cashel)
Hore abade-etxea: XIII mendeko eraikinaren aztarnak, Cashelgo haitzaren azpian.
Dominikarren monasterioa: XIII mendekoa, hau ere haitzaren azpian.

Iruditegia

Cashelgo haitza
Cashelgo haitza
Hore abade-etxea
Dominikarren monasterioa

Kanpo estekak

Autoritate kontrola	Wikimedia proiektuak Datuak: Q1002183 Multimedia: Cashel, County Tipperary / Q1002183 Identifikadoreak WorldCat VIAF: 143180438 GND: 4821204-0 LCCN: n88256059 NKC: ge1222490 Hiztegiak eta entziklopediak Britannica: url Lekuak TGN: 7006699

Datuak: Q1002183
Multimedia: Cashel, County Tipperary / Q1002183

i e a Tipperary konderriko udalerriak
Udalerri nagusiak	Carrick-on-Suir • Cashel • Clonmel • Nenagh • Roscrea • Templemore • Thurles • Tipperary
Udalerri eta herriak	Ahenny • Ardfinnan • Ballina • Ballingarry • Ballyclerahan • Ballylooby • Ballyporeen • Bansha • Birdhill • Borrisokane • Borrisoleigh • Cahir • Cappawhite • Castleiney • Clogheen • Clonmore • Clonoulty • Cloughjordan • Coalbrook • Cullen • Donohill • Drom • Dromineer • Dualla • Dundrum • Emly • Fethard • Golden • Gortnahoe • Hollyford • Holycross • Horse and Jockey • Killenaule • Kilsheelan • Lisronagh • Littleton • Lorrha • Loughmore • Marlfield • Milestone • Mullinahone • New Birmingham • New Inn • Newcastle • Newport • Ninemilehouse • Portroe • Puckane • Rearcross • Rosegreen • Rossmore • Silvermines • Skeheenarinky • Terryglass • Toomevara • Two-Mile Borris • Upperchurch

i e a Irlandako hiriak
Irlandako Errepublikako hiriak	Dublin (Baile Átha Cliath) • Cork (Corcaigh) • Limerick (Luimneach) • Galway (Gaillimh) • Kilkenny (Cill Chainnigh) • Dun Laoghaire • Killarney (Cill Airne) • Cashel (Caiseal) Arklow (An t-Inbhear Mór) • Athlone (Baile Átha Luain) • Bray (Bré) • Carlow (Ceatharlach) • Castlebar (Caisleán an Bharraigh) • Cavan (An Cabhán) • Celbridge (Cill Droichid) • Clonmel (Cluain Meala) • Cobh (An Cóbh) • Drogheda (Droichead Átha) • Dundalk (Dún Dealgan) • Ennis (Inis) • Fermoy (Mainistir Fhear Maigh) • Greystones (Na Clocha Liatha) • Letterkenny (Leitir Ceanainn) • Leixlip (Léim an Bhradáin) • Longford (An Longfort) • Malahide (Mullach Íde) • Maynooth (Maigh Nuad) • Monaghan (Muineachán) • Mullingar (An Muileann gCearr) • Naas (Nás na Ríogh) • Navan (An Uaimh) • Nenagh (An tAonach) • Newbridge (An Droichead Nua) • Portlaoise (Port Laoise) • Sligo (Sligeach) • Swords (Sord Cholm Cille) • Tralee (Trá Lí) • Trim (Baile Átha Troim) • Tullamore (Tulach Mhór) • Waterford (Port Láirge) • Westport (Cathair na Mairt) • Wexford (Loch Garman)
Ipar Irlandako hiriak	Belfast (Béal Feirste) • Derry (Doire) • Armagh (Ard Mhacha) Newry (Iúr Cinn Trá) • Lisburn (Lios na gCearrbhach) • Ballymena (an Baile Meánach) • Bangor (Beannchor) • Coleraine (Cúil Raithin) • Downpatrick (Dún Pádraig) • Enniskillen (Inis Ceithleann ) • Larne (Latharna ) • Omagh (An Ómaigh ) • Portadown (Port an Dúnáin)

Irlandako hiriak

Irlandako
Errepublikako
hiriak

Dublin (Baile Átha Cliath) • Cork (Corcaigh) • Limerick (Luimneach) • Galway (Gaillimh) • Kilkenny (Cill Chainnigh) • Dun Laoghaire • Killarney (Cill Airne) • Cashel (Caiseal)

Arklow (An t-Inbhear Mór) • Athlone (Baile Átha Luain) • Bray (Bré) • Carlow (Ceatharlach) • Castlebar (Caisleán an Bharraigh) • Cavan (An Cabhán) • Celbridge (Cill Droichid) • Clonmel (Cluain Meala) • Cobh (An Cóbh) • Drogheda (Droichead Átha) • Dundalk (Dún Dealgan) • Ennis (Inis) • Fermoy (Mainistir Fhear Maigh) • Greystones (Na Clocha Liatha) • Letterkenny (Leitir Ceanainn) • Leixlip (Léim an Bhradáin) • Longford (An Longfort) • Malahide (Mullach Íde) • Maynooth (Maigh Nuad) • Monaghan (Muineachán) • Mullingar (An Muileann gCearr) • Naas (Nás na Ríogh) • Navan (An Uaimh) • Nenagh (An tAonach) • Newbridge (An Droichead Nua) • Portlaoise (Port Laoise) • Sligo (Sligeach) • Swords (Sord Cholm Cille) • Tralee (Trá Lí) • Trim (Baile Átha Troim) • Tullamore (Tulach Mhór) • Waterford (Port Láirge) • Westport (Cathair na Mairt) • Wexford (Loch Garman)

Ipar Irlandako
hiriak

Belfast (Béal Feirste) • Derry (Doire) • Armagh (Ard Mhacha)

Newry (Iúr Cinn Trá) • Lisburn (Lios na gCearrbhach) • Ballymena (an Baile Meánach) • Bangor (Beannchor) • Coleraine (Cúil Raithin) • Downpatrick (Dún Pádraig) • Enniskillen (Inis Ceithleann ) • Larne (Latharna ) • Omagh (An Ómaigh ) • Portadown (Port an Dúnáin)