Twierdzenie Riemanna-Lebesgue’a

Ten artykuł należy dopracować:
od 2014-06 → sformatować tekst (pomoc: podział na sekcje, tabele, wzory).
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Twierdzenie lub lemat Riemanna–Lebesgue’a – twierdzenie analizy harmonicznej, noszące nazwiska Bernharda Riemanna i Henriego Lebesgue’a, mówiące o tym, że transformata Fouriera lub transformata Laplace’a funkcji bezwzględnie całkowalnej w sensie Lebesgue’a znika w nieskończoności.

Twierdzenie

Niech f : R C {\displaystyle f\colon \mathbb {R} \to \mathbb {C} } będzie funkcją mierzalną należącą do przestrzeni Lebesgue’a L 1 ( R ) , {\displaystyle \mathrm {L} ^{1}(\mathbb {R} ),} tzn. spełniającą nierówność

R | f | < . {\displaystyle \int _{\mathbb {R} }|f|<\infty .}

Wówczas transformata Fouriera

f ^ ( t ) = + f ( x ) e i t x d x 0 ,  przy  | t | , {\displaystyle {\hat {f}}(t)=\int \limits _{-\infty }^{+\infty }f(x)e^{-itx}\,dx\to 0,\quad {\mbox{ przy }}|t|\to \infty ,}

bądź innymi słowy: obraz f ^ {\displaystyle {\hat {f}}} należy do podprzestrzeni C 0 ( R ) {\displaystyle C_{0}(\mathbb {R} )} funkcji ciągłych znikających w nieskończoności przestrzeni L 1 ( R ) . {\displaystyle \mathrm {L} ^{1}(\mathbb {R} ).}

Dowód

Niech f : R n C {\displaystyle f\colon \mathbb {R} ^{n}\to \mathbb {C} } będzie funkcją mierzalną z przestrzeni L 1 ( R n ) , {\displaystyle \mathrm {L} ^{1}(\mathbb {R} ^{n}),} czyli f L 1 ( μ ) < + , {\displaystyle \|f\|_{L_{1}(\mu )}<+\infty ,} wówczas:

lim ω L + R n f ( x ) e i ω x = 0 , {\displaystyle \lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}f(x)e^{-i\omega x}=0,}
(1)

gdzie ω = ( ω 1 , ω 2 , . . . , ω n ) R n . {\displaystyle \omega =(\omega _{1},\omega _{2},...,\omega _{n})\in \mathbb {R} ^{n}.}

Zacznijmy obliczenia od funkcji charakterystycznej przesuniętego o dowolny wektor hipersześcianu o bieżącym punkcie centralnym P 0 = ( p 1 , p 2 , . . . , p n ) {\displaystyle P_{0}=(p_{1},p_{2},...,p_{n})} i boku o długości równej Δ . {\displaystyle \Delta .} Zbiór będzie oznaczany dalej jako [ P 0 , Δ ] . {\displaystyle [P_{0},\Delta ].}

[ P 0 , Δ ] 1 [ P 0 , Δ ] e i ω x d x = j = 1 n ( p j Δ 2 p j + Δ 2 e i ω j x j d x j ) . {\displaystyle \int \limits _{[P_{0},\Delta ]}1_{[P_{0},\Delta ]}e^{-i\omega x}dx=\prod _{j=1}^{n}\left(\;\int \limits _{p_{j}-{\frac {\Delta }{2}}}^{p_{j}+{\frac {\Delta }{2}}}e^{-i\omega _{j}x_{j}}dx_{j}\;\right).}

Fakt, że ω L + , {\displaystyle \|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty ,} wskazuje iż przynajmniej jedna ze składowych wektora ω , {\displaystyle \omega ,} dąży do nieskończoności, bez utraty ogólności można przyjąć, że jest to ω 1 {\displaystyle \omega _{1}} a zatem:

0 lim ω 1 | p 1 Δ 2 p 1 + Δ 2 e i ω 1 x 1 d x 1 | = lim ω 1 | [ e i ω 1 x 1 i ω 1 ] p 1 Δ 2 p 1 + Δ 2 | lim ω 1 2 | ω 1 | = 0 , {\displaystyle 0\leqslant \lim _{\omega _{1}\to \infty }\left|\;\int \limits _{p_{1}-{\frac {\Delta }{2}}}^{p_{1}+{\frac {\Delta }{2}}}e^{-i\omega _{1}x_{1}}dx_{1}\;\right|=\lim _{\omega _{1}\to \infty }\left|\left[{\frac {e^{-i\omega _{1}x_{1}}}{-i\omega _{1}}}\right]_{p_{1}-{\frac {\Delta }{2}}}^{p_{1}+{\frac {\Delta }{2}}}\right|\leqslant \lim _{\omega _{1}\to \infty }{\frac {2}{\left|\omega _{1}\right|}}=0,}

skutkiem czego, korzystając między innymi z nierówności trójkąta, uzyskuje się:

0 lim ω L + | [ P 0 , Δ ] 1 [ P 0 , Δ ] e i ω x d x | = lim ω 1 | p 1 Δ 2 p 1 + Δ 2 e i ω 1 x 1 d x 1 | j = 2 n | p j Δ 2 p j + Δ 2 e i ω j x j d x j | lim ω 1 | p 1 Δ 2 p 1 + Δ 2 e i ω 1 x 1 d x 1 | j = 2 n p j Δ 2 p j + Δ 2 | e i ω j x j | d x j lim ω 1 | p 1 Δ 2 p 1 + Δ 2 e i ω 1 x 1 d x 1 | Δ n 1 = 0. {\displaystyle {\begin{aligned}0\leqslant \lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\left|\int \limits _{[P_{0},\Delta ]}1_{[P_{0},\Delta ]}e^{-i\omega x}dx\right|&=\lim _{\omega _{1}\to \infty }\left|\int \limits _{p_{1}-{\frac {\Delta }{2}}}^{p_{1}+{\frac {\Delta }{2}}}e^{-i\omega _{1}x_{1}}dx_{1}\right|\prod _{j=2}^{n}\left|\int \limits _{p_{j}-{\frac {\Delta }{2}}}^{p_{j}+{\frac {\Delta }{2}}}e^{-i\omega _{j}x_{j}}dx_{j}\right|\\&\leqslant \lim _{\omega _{1}\to \infty }\left|\int \limits _{p_{1}-{\frac {\Delta }{2}}}^{p_{1}+{\frac {\Delta }{2}}}e^{-i\omega _{1}x_{1}}dx_{1}\right|\prod _{j=2}^{n}\int \limits _{p_{j}-{\frac {\Delta }{2}}}^{p_{j}+{\frac {\Delta }{2}}}\left|e^{-i\omega _{j}x_{j}}\right|dx_{j}\\&\leqslant \lim _{\omega _{1}\to \infty }\left|\int \limits _{p_{1}-{\frac {\Delta }{2}}}^{p_{1}+{\frac {\Delta }{2}}}e^{-i\omega _{1}x_{1}}dx_{1}\right|\Delta ^{n-1}=0.\end{aligned}}}
(2)

Niech A {\displaystyle A} będzie dowolnym zbiorem mierzalnym takim, że jego miara Lebesgue’a μ ( A ) {\displaystyle \mu (A)} ma pewną skończoną wartość liczbową, natomiast A ~ {\displaystyle {\widetilde {A}}} przybliżeniem A {\displaystyle A} takim, że A A ~ , {\displaystyle A\subseteq {\widetilde {A}},} ponadto:

A ~ = m = 1 [ P ( m ) , Δ ( m ) ] ,  gdzie  ( k , j ) Z + 2 : k j   ( P ( k ) , Δ ( k ) ) ( P ( j ) , Δ ( j ) ) = {\displaystyle {\widetilde {A}}=\bigcup _{m=1}^{\infty }[P(m),\Delta (m)],\quad {\text{ gdzie }}\forall _{(k,j)\in \mathbb {Z} _{+}^{2}:k\neq j}\ (P(k),\Delta (k))\cap (P(j),\Delta (j))=\emptyset }
χ A ~ = m = 1 1 ( P ( m ) , Δ ( m ) ) + χ S , {\displaystyle \chi _{\widetilde {A}}=\sum _{m=1}^{\infty }1_{(P(m),\Delta (m))}+\chi _{S},}

gdzie ( P ( m ) , Δ ( m ) ) {\displaystyle (P(m),\Delta (m))} jest maksymalnym zbiorem otwartym zawartym w [ P ( m ) , Δ ( m ) ] , {\displaystyle [P(m),\Delta (m)],} S = m = 1 [ P ( m ) , Δ ( m ) ] ( P ( m ) , Δ ( m ) ) . {\displaystyle S=\bigcup _{m=1}^{\infty }[P(m),\Delta (m)]-(P(m),\Delta (m)).}

0 | R n χ S e i ω x | R n χ S = μ ( S ) m = 1 μ ( [ P ( m ) , Δ ( m ) ] ( P ( m ) , Δ ( m ) ) ) = 0. {\displaystyle 0\leqslant \left|\;\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\chi _{S}e^{-i\omega x}\right|\leqslant \int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\chi _{S}=\mu (S)\leqslant \sum _{m=1}^{\infty }\mu ([P(m),\Delta (m)]-(P(m),\Delta (m)))=0.}

Zastosowana metoda aproksymacji A {\displaystyle A} przez A ~ {\displaystyle {\widetilde {A}}} daje pozytywny rezultat, gdyż standardowa konstrukcja pokrycia zbioru mierzalnego opiera się na przedziałach, których funkcje charakterystyczne są nieciągłe na zbiorze miary zero taka sama sytuacja zajdzie zatem również w przypadku χ A ~ . {\displaystyle \chi _{\widetilde {A}}.} Można dokonać podziału na przeliczalną liczbę obszarów z których każdy jest się w stanie pokryć przy pomocy ciągu [ P ( m ) , Δ ( m ) ] {\displaystyle [P(m),\Delta (m)]} z odpowiednio dopasowaną deltą. Ostatecznie jego wyrazy jako zbiór równoliczny z podzbiorem iloczynu kartezjańskiego (przeliczalna liczba obszarów to też przeliczalna liczba oddzielnych sum) są przeliczalne.

Stosując zależność (2), można obliczyć granicę iterowaną:

0 L = lim A ~ A { lim m + [ lim ω L + | R n ( χ S + j = 1 m 1 ( P ( j ) , Δ ( j ) ) ) e i ω x | ] } lim A ~ A { lim m + [ j = 1 m ( lim ω L + | R n 1 [ P ( j ) , Δ ( j ) ] e i ω x d x | ) ] } = 0 {\displaystyle {\begin{aligned}0\leqslant L&=\lim \limits _{{\widetilde {A}}\to A}\left\{\lim \limits _{m\to +\infty }\left[\lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\left|\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\left(\chi _{S}+\sum _{j=1}^{m}1_{(P(j),\Delta (j))}\right)e^{-i\omega x}\right|\right]\right\}\\&\leqslant \lim \limits _{{\widetilde {A}}\to A}\left\{\lim \limits _{m\to +\infty }\left[\sum _{j=1}^{m}\left(\lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\left|\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}1_{[P(j),\Delta (j)]}e^{-i\omega x}dx\right|\right)\right]\right\}=0\end{aligned}}}

na mocy nierówności trójkąta:

lim A ~ A { lim m + ( lim ω L + | R n χ A e i ω x | ) } lim A ~ A { lim m + ( lim ω L + | R n χ A e i ω x R n ( χ S + j = 1 m 1 ( P ( j ) , Δ ( j ) ) ) e i ω x | ) } + L {\displaystyle \lim \limits _{{\widetilde {A}}\to A}\left\{\lim \limits _{m\to +\infty }\left(\lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\left|\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\chi _{A}e^{-i\omega x}\right|\right)\right\}\leqslant \lim \limits _{{\widetilde {A}}\to A}\left\{\lim \limits _{m\to +\infty }\left(\lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\left|\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\chi _{A}e^{-i\omega x}-\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\left(\chi _{S}+\sum _{j=1}^{m}1_{(P(j),\Delta (j))}\right)e^{-i\omega x}\right|\right)\right\}+L}

ponowne skorzystanie z nierówności trójkąta pozwala na wyrugowanie ω {\displaystyle \omega } po prawej stronie, zatem:

lim A ~ A { lim m + ( lim ω L + | R n χ A e i ω x | ) } lim A ~ A { lim m + ( lim ω L + R n | χ A ( χ S + j = 1 m 1 ( P ( j ) , Δ ( j ) ) ) | ) } , {\displaystyle \lim \limits _{{\widetilde {A}}\to A}\left\{\lim \limits _{m\to +\infty }\left(\lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\left|\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\chi _{A}e^{-i\omega x}\right|\right)\right\}\leqslant \lim \limits _{{\widetilde {A}}\to A}\left\{\lim \limits _{m\to +\infty }\left(\lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\left|\chi _{A}-\left(\chi _{S}+\sum _{j=1}^{m}1_{(P(j),\Delta (j))}\right)\right|\right)\right\},}

stąd:

lim ω L + | R n χ A e i ω x | lim A ~ A { lim m + R n | χ A ( χ S + j = 1 m 1 ( P ( j ) , Δ ( j ) ) ) | } , {\displaystyle \lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\left|\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\chi _{A}e^{-i\omega x}\right|\leqslant \lim \limits _{{\widetilde {A}}\to A}\left\{\lim \limits _{m\to +\infty }\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\left|\chi _{A}-\left(\chi _{S}+\sum _{j=1}^{m}1_{(P(j),\Delta (j))}\right)\right|\right\},}

pamiętając, że zbiory ( P ( j ) , Δ ( j ) ) {\displaystyle (P(j),\Delta (j))} i S {\displaystyle S} nie mają ze sobą części wspólnej:

R n | χ A ( χ S + j = 1 m 1 ( P ( j ) , Δ ( j ) ) ) | = μ ( [ S j = 1 m ( P ( j ) , Δ ( j ) ) ] ˙ A ) {\displaystyle \int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\left|\chi _{A}-\left(\chi _{S}+\sum _{j=1}^{m}1_{(P(j),\Delta (j))}\right)\right|=\mu \left(\left[S\cup \bigcup _{j=1}^{m}(P(j),\Delta (j))\right]{\dot {-}}A\right)}
lim m + μ ( [ S j = 1 m ( P ( j ) , Δ ( j ) ) ] ˙ A ) = μ ( [ S j = 1 + ( P ( j ) , Δ ( j ) ) ] ˙ A ) = μ ( A ~ ˙ A ) = μ ( A ~ ) μ ( A ) . {\displaystyle \lim \limits _{m\to +\infty }\mu \left(\left[S\cup \bigcup _{j=1}^{m}(P(j),\Delta (j))\right]{\dot {-}}A\right)=\mu \left(\left[S\cup \bigcup _{j=1}^{+\infty }(P(j),\Delta (j))\right]{\dot {-}}A\right)=\mu ({\widetilde {A}}{\dot {-}}A)=\mu ({\widetilde {A}})-\mu (A).}

Równość powyżej jest naturalną konsekwencją iż na mocy przyjętych założeń A A ~ , {\displaystyle A\subseteq {\widetilde {A}},} wobec czego różnica symetryczna zbiorów A ~ ˙ A = A ~ A {\displaystyle {\widetilde {A}}{\dot {-}}A={\widetilde {A}}\setminus A} natomiast miara Lebesgue’a będzie różnicą miar. Uwzględniając, że A {\displaystyle A} jest zbiorem mierzalnym o skończonej mierze, można wyznaczyć granicę:

0 lim ω L + | R n χ A e i ω x | lim A ~ A μ ( A ~ ) μ ( A ) = 0. {\displaystyle 0\leqslant \lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\left|\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\chi _{A}e^{-i\omega x}\right|\leqslant \lim \limits _{{\widetilde {A}}\to A}\mu ({\widetilde {A}})-\mu (A)=0.}
(3)

Niech g : R n [ 0 , + ) {\displaystyle g:\mathbb {R} ^{n}\to [0,+\infty )} będzie funkcją mierzalną z przestrzeni L 1 ( R n ) , {\displaystyle \mathrm {L} ^{1}(\mathbb {R} ^{n}),} jej całkę Lebesgue’a można zatem obliczyć jako:

A g = lim δ 0 + ( lim m + j = 1 m δ μ ( A j ) ) , {\displaystyle \int \limits _{A}g=\lim \limits _{\delta \to 0^{+}}\left(\lim \limits _{m\to +\infty }\sum _{j=1}^{m}\delta \mu (A_{j})\right),}
(4)

zaś samą funkcję g {\displaystyle g} przedstawić wyrażeniem:

g = lim δ 0 + ( lim m + j = 1 m δ χ r j ) , {\displaystyle g=\lim \limits _{\delta \to 0^{+}}\left(\lim \limits _{m\to +\infty }\sum _{j=1}^{m}\delta \chi _{r_{j}}\right),}

gdzie A j = { x obszaru całkowania A : g ( x ) > j δ } {\displaystyle A_{j}=\{x\in {\text{obszaru całkowania A}}:g(x)>j\delta \}} zaś r j = { x R n : g ( x ) > j δ } . {\displaystyle r_{j}=\{x\in \mathbb {R} ^{n}:g(x)>j\delta \}.}

Licząc granicę iterowaną i korzystając z faktu, iż x R n ( g ( x ) 0     R n | g | = R n g < + ) {\displaystyle \forall _{x\in \mathbb {R} ^{n}}\left(g(x)\geqslant 0\ \wedge \ \int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}|g|=\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}g<+\infty \right)} powoduje, że ( j , δ ) Z + × R +   μ ( r j ) < + {\displaystyle \forall _{(j,\delta )\in \mathbb {Z} _{+}\times \mathbb {R} _{+}}\ \mu (r_{j})<+\infty } co pozwala skorzystać z zależności (3) a zatem:

0 L g = lim δ 0 + { lim m + [ lim ω L + | R n ( j = 1 m δ χ r j ) e i ω x | ] } lim δ 0 + { lim m + [ j = 1 m ( δ lim ω L + | R n χ r j e i ω x | ) ] } = 0 , {\displaystyle 0\leqslant L_{g}=\lim \limits _{\delta \to 0^{+}}\left\{\lim \limits _{m\to +\infty }\left[\lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\left|\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\left(\sum _{j=1}^{m}\delta \chi _{r_{j}}\right)e^{-i\omega x}\right|\right]\right\}\leqslant \lim \limits _{\delta \to 0^{+}}\left\{\lim \limits _{m\to +\infty }\left[\sum _{j=1}^{m}\left(\delta \lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\left|\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\chi _{r_{j}}e^{-i\omega x}\right|\right)\right]\right\}=0,}

stosując ponownie nierówność trójkąta:

lim δ 0 + { lim m + ( lim ω L + | R n g e i ω x | ) } lim δ 0 + { lim m + ( lim ω L + | R n g e i ω x R n ( j = 1 m δ χ r j ) e i ω x | ) } + L g lim δ 0 + { lim m + ( lim ω L + R n | g ( j = 1 m δ χ r j ) | ) } , {\displaystyle {\begin{aligned}\lim \limits _{\delta \to 0^{+}}\left\{\lim \limits _{m\to +\infty }\left(\lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\left|\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}ge^{-i\omega x}\right|\right)\right\}&\leqslant \lim \limits _{\delta \to 0^{+}}\left\{\lim \limits _{m\to +\infty }\left(\lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\left|\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}ge^{-i\omega x}-\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\left(\sum _{j=1}^{m}\delta \chi _{r_{j}}\right)e^{-i\omega x}\right|\right)\right\}+L_{g}\\&\leqslant \lim \limits _{\delta \to 0^{+}}\left\{\lim \limits _{m\to +\infty }\left(\lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\left|g-\left(\sum _{j=1}^{m}\delta \chi _{r_{j}}\right)\right|\right)\right\},\end{aligned}}}

więc:

lim ω L + | R n g e i ω x | lim δ 0 + { lim m + ( R n | g j = 1 m δ χ r j | ) } . {\displaystyle \lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\left|\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}ge^{-i\omega x}\right|\leqslant \lim \limits _{\delta \to 0^{+}}\left\{\lim \limits _{m\to +\infty }\left(\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\left|g-\sum _{j=1}^{m}\delta \chi _{r_{j}}\right|\right)\right\}.}

Uwzględniwszy, że na mocy założeń dla każdego x R n {\displaystyle x\in \mathbb {R} ^{n}} funkcja g ( x ) 0 , {\displaystyle g(x)\geqslant 0,} a także, iż ( m , δ ) Z + × R +   g j = 1 m δ χ r j {\displaystyle \forall _{(m,\delta )\in \mathbb {Z} _{+}\times \mathbb {R} _{+}}\ g\geqslant \sum _{j=1}^{m}\delta \chi _{r_{j}}} oraz zależność (4):

lim ω L + | R n g e i ω x | R n g lim δ 0 + { lim m + ( R n j = 1 m δ χ r j ) } = R n g lim δ 0 + { lim m + ( j = 1 m δ μ ( r j ) ) } = 0. {\displaystyle \lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\left|\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}ge^{-i\omega x}\right|\leqslant \int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}g-\lim \limits _{\delta \to 0^{+}}\left\{\lim \limits _{m\to +\infty }\left(\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\sum _{j=1}^{m}\delta \chi _{r_{j}}\right)\right\}=\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}g-\lim \limits _{\delta \to 0^{+}}\left\{\lim \limits _{m\to +\infty }\left(\sum _{j=1}^{m}\delta \mu (r_{j})\right)\right\}=0.}
(5)

Powyższy rezultat jest ściśle powiązany z przynależnością g ( x ) {\displaystyle g(x)} do przestrzeni L 1 ( R n ) , {\displaystyle \mathrm {L} ^{1}(\mathbb {R} ^{n}),} oraz mierzalnością, co pozwala na uniknięcie braku istnienia granicy i symbolów nieoznaczonych typu . {\displaystyle \infty -\infty .}

Niech h : R n R {\displaystyle h:\mathbb {R} ^{n}\to \mathbb {R} } będzie funkcją mierzalną z przestrzeni L 1 ( R n ) {\displaystyle \mathrm {L} ^{1}(\mathbb {R} ^{n})} wówczas jej całkę Lebesgue’a można przedstawić w postaci:

h = h + h , {\displaystyle \int h=\int h^{+}-\int h^{-},}

gdzie h + := max ( h , 0 ) {\displaystyle h^{+}:=\max(h,0)} zaś h := max ( h , 0 ) . {\displaystyle h^{-}:=\max(-h,0).} Uwzględnienie postulatu σ-skończoności, który cechuje miarę Lebesgue’a i implikuje mierzalnością zbiorów R + {\displaystyle \mathbb {R} _{+}} i R , {\displaystyle \mathbb {R} _{-},} prowadzi do wniosku, że funkcje h + {\displaystyle h^{+}} i h {\displaystyle h^{-}} muszą być mierzalne jeżeli mierzalnym jest h , {\displaystyle h,} ponadto:

R n | h | = R n h + + R n h < + , {\displaystyle \int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}|h|=\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}h^{+}+\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}h^{-}<+\infty ,}

więc h + L 1 ( R n )     h L 1 ( R n ) , {\displaystyle h^{+}\in L^{1}(\mathbb {R} ^{n})\ \wedge \ h^{-}\in L^{1}(\mathbb {R} ^{n}),} co pozwala mi na skorzystanie z zależności (5) a zatem:

lim ω L + R n h e i ω x = lim ω L + R n h + e i ω x lim ω L + R n h e i ω x = 0 + 0 = 0. {\displaystyle \lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}he^{-i\omega x}=\lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}h^{+}e^{-i\omega x}-\lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}h^{-}e^{-i\omega x}=0+0=0.}
(6)

Teraz można już przeprowadzić ostateczny dowód dla funkcji f , {\displaystyle f,} scharakteryzowanej wraz z wyrażeniem (1). Założenie dotyczące mierzalności skutkuje mierzalnością f {\displaystyle \Re {f}} oraz f . {\displaystyle \Im {f}.} Ponadto:

0 min ( R n | f | , R n | f | ) max ( R n | f | , R n | f | ) R n | f | < + , {\displaystyle 0\leqslant \min \left(\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\left|\Im {f}\right|,\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\left|\Re {f}\right|\right)\leqslant \max \left(\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\left|\Im {f}\right|,\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\left|\Re {f}\right|\right)\leqslant \int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}|f|<+\infty ,}

wobec czego f L 1 ( R n )     f L 1 ( R n ) , {\displaystyle \Im {f}\in L^{1}(\mathbb {R} ^{n})\ \wedge \ \Re {f}\in L^{1}(\mathbb {R} ^{n}),} dzięki czemu można użyć zależności (6), więc:

lim ω L + R n f e i ω x = lim ω L + R n f e i ω x + lim ω L + R n i f e i ω x = 0 + i 0 = 0 , {\displaystyle \lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}fe^{-i\omega x}=\lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}\Re {f}e^{-i\omega x}+\lim _{\|\omega \|_{L_{\infty }}\to +\infty }\int \limits _{\mathbb {R} ^{n}}i\Im {f}e^{-i\omega x}=0+i0=0,}

co też należało wykazać. Zachodzenie całkowalności w sensie Riemanna, jest możliwe tylko w przypadku zachodzenia całkowalności w sensie Lebesgue’a, zatem odrębny dowód nie jest konieczny, gdyż prowadzi do identycznego rezultatu. Istnieje całkiem spora grupa funkcji z przestrzeni L1, dla których granica (1) w sensie R-całki nie istnieje, czego przykładem jest chociażby 1 Q 2 1 1 + x 2 , {\displaystyle {\frac {1_{\mathbb {Q} }2-1}{1+x^{2}}},} co nie jest wynikiem, który powinno się traktować jako miarodajny, gdyż dowolny zbiór przeliczalny M R n {\displaystyle M\subset \mathbb {R} ^{n}} można pokryć sumą o postaci m = 1 [ P ( m ) , ε 2 m + 1 n ] , {\displaystyle \bigcup _{m=1}^{\infty }\left[P(m),{\sqrt[{n}]{\frac {\varepsilon }{2^{m+1}}}}\right],} gdzie ε > 0 {\displaystyle \varepsilon >0} może być dowolnie bliski zeru, natomiast funkcja P : Z + M , {\displaystyle P:\mathbb {Z} _{+}\to M,} jest zazwyczaj bijekcją. Czuje się tutaj jednocześnie wyraźny sens istnienia nieprzeliczalności, gdyż w przypadku policzalności zbioru R {\displaystyle \mathbb {R} } wszystko byłoby skomasowane w dokładnie jednym punkcie, czyli nie miałoby sensu.

Uwagi

  • W języku rachunku prawdopodobieństwa twierdzenie to można wyrazić następująco:
    Jeżeli x {\displaystyle x} jest zmienną losową o rozkładzie ciągłym, to jej funkcja charakterystyczna dąży do zera:
    lim | t | + φ X ( t ) = 0. {\displaystyle \lim \limits _{|t|\to +\infty }\varphi _{X}(t)=0.}
  • Jeżeli nośnik s u p p f = ( 0 , + ) , {\displaystyle \mathrm {supp} \;f=(0,+\infty ),} to teza zachodzi również dla transformaty Laplace’a, tj.
    lim | t | L f ( t ) = lim | t | 0 + f ( x ) e t x d x = 0 , gdy  ( t ) 0. {\displaystyle \lim \limits _{|t|\to \infty }{\mathcal {L}}f(t)=\lim \limits _{|t|\to \infty }\int \limits _{0}^{+\infty }f(x)e^{-tx}\,dx=0,\qquad {\text{gdy }}\Im (t)\geqslant 0.}
  • Istnieje również wersja dla szeregów Fouriera:
    Jeśli f {\displaystyle f} jest funkcją całkowalną (w sensie Lebesgue’a) na przedziale, to współczynniki Fouriera f n 0 {\displaystyle f_{n}\to 0} przy n ± ; {\displaystyle n\to \pm \infty ;} wystarczy rozszerzyć f , {\displaystyle f,} przyjmując 0 poza wspomnianym przedziałem, a następnie zastosować twierdzenie dla całej prostej.
  • Tezę można uogólnić na wielowymiarowe przestrzenie euklidesowe: jeżeli f L 1 ( R n ) , {\displaystyle \mathbf {f} \in \mathrm {L} ^{1}(\mathbb {R} ^{n}),} to wystarczy przyjąć
    f ^ ( t ) = R n f ( x ) exp ( i t x ) d x . {\displaystyle \mathbf {\hat {f}} (\mathbf {t} )=\int _{\mathbb {R} ^{n}}\mathbf {f} (\mathbf {x} )\,{\boldsymbol {\exp(}}-i\mathbf {t} \cdot \mathbf {x} )\,\mathrm {d} \mathbf {x} .}